Rafał Karcz. Malarz i fotograf nocnego życia

I wanna kill cindy sherman (2011, 20 x 30 cm)

Rafał Karcz jest znanym albo mało znanym malarzem celowo łączącym różne techniki,  a właściwie specjalizującym się w akwareli, ponieważ uważa ją za najtrudniejszą. Jeśli zastanowić się nad jego osiągnięciami, to nie uświadamiamy sobie, że nie zobaczymy jego wystaw czy prac w Bunkrze Sztuki, a nawet w innych krakowskich galeriach. Częściej za granicą…, np. w Niemczech.  Ale pojawia się „tu i tam” chociażby w zorientowanych na niezależność pismach, jak: „Rita Baum”, „Tytuł Roboczy” czy „Wyspa”. Jest artystą „offowym” zmierzającym jednak do „centrum”, gdyż innej drogi nie ma. Chyba, że ktoś pragnie być skrajnie niezależnym, co jest prawie niemożliwe, ponieważ pozostanie do końca życia nieznanym.

I wanna kill cindy sherman (2011, 20 x 30 cm)  

Odkładając na razie problem oryginalności jego malarstwa przedstawię inne zagadnienia, a mianowicie jego twórczość fotograficzną z cyklu  I wanna kill cindy sherman (2011, 20 x 30 cm), która jest dla mnie bardzo interesująca i oryginalna. Poza tym pozostaje ona w ścisłym związku z jego główną dyscypliną, czyli z łączącym różne techniki malarstwem. Być może nie należy przejmować się drastyczną nazwą cyklu, w którym artysta przede wszystkim wyraża swą osobistą niechęć do postaci gwiazd czy celebrytów. Namawiam Rafała Karcza do zmiany tytułu, sugerując dodanie in dream. Zobaczymy!

I wanna kill cindy sherman (2011, 20 x 30 cm)  

Cykl kilkudziesięciu cyfrowych zdjęć wychodzących z koncepcji pracy prywatnej, „amatorskiej” i osobistej, poddany został działaniom substancji chemicznej zmieniającej  „cyfrówki” w wyrafinowane malarstwo! Ale te fotografie, które są punktem wyjścia do analizy przy bliższym odszyfrowaniu, na ile to oczywiście można uczynić (gdyż kwas zżera i wżera się w materię zmieniając jej duchową substancję) także mają swoją interesującą estetykę, którą umieszczam blisko widzenia Juergena Tellera, czy „fotografów nocnych” klubów i pubów, działających zarówno w Moskwie, jak i w Krakowie.

I wanna kill cindy sherman (2011, 20 x 30 cm)  

Podoba mi się fakt, że Karcz nie obnaża swych bohaterów, którzy tak naprawdę są przegrani – chwilowo czy nawet życiowo. Nie pastwi się nad nimi, choć mógłby. Malarski kostium powstały w wyniku interwencji o charakterze gwaszu, nad którym chyba niełatwo panować, powoduje, że otrzymujemy obrazy o charakterze dekadenckim: młodopolskim i postimpresjonistycznym, ale tkwiących mimo wszystko w realnym życiu z jego wszystkimi przywarami. To nie są „nagie” zdjęcia w sensie Barthes’owskim, czyli materiał o charakterze fotografii prasowej. Środkiem i efektem jest mocno ekspresjonistyczna, zdeformowana przez manualne interwencje fotografia, niekiedy może zbyt zbliżająca się do abstrakcji. Problem przenikania dokumentu i abstrakcji jest bardzo trudny do zrealizowania.

I wanna kill cindy sherman (2011, 20 x 30 cm)  

Widzimy więc różnorodne formy portretowe, oczywiście anonimowe, choć takimi nie były pierwotnie, a także tatuaż, czyli detal ciała ludzkiego, beztroską zabawę, która poprzez interwencje nie jest już taka jednoznaczna.

Można by powiedzieć, że Karcz jest malarzem nocnego życia, nie zaś sztucznego czy wyabstrahowanego, jak modni salonowi malarze, np. Wilhelm Sasnal (Untiled. Hiden Couple), czy Rafał Bujnowski (Sprigerin).  Przynajmniej tak ich zapamiętałem z wystawy, którą oglądałem niedawno w Atlasie Sztuki w Łodzi z kolekcji Ericha Marxa z Berlina. Ale z kolei bardzo podobały mi się obrazy Romana Lipskiego, w których znalazłem interesujące twórcze odwołania do techniki malarskiej Rembrandta.

I wanna kill cindy sherman (2011, 20 x 30 cm)  

Rafał Karcz stworzył osobisty i nie do powtórzenia rodzaj obrazu hybrydowego z anarcho-burzycielską ludyczną formą, który ma jednak swą tradycję polegającą na eksperymentowaniu z płaską powierzchnią fotografii czy – precyzując – na wydruku atramentowym, podatnym jednak na zmianę kostiumu z dokumentalnego na malarski, czytaj: młodopolski. Dostrzegam w tym trochę stylu Witolda Wojtkiewicza czy w mniejszym stopniu Edgara Degasa i Stanisława Wyspiańskiego. Ówczesny radykalizm może być, jak pokazuje cała twórczość Karcza, autentycznym punktem wyjścia do przedstawienia pustki obecnego życia. Sam artysta określa się jako twórca postmodernistyczny, wychowany na tradycji beatników z lat 60. i muzyce takich zespołów, jak: Black Lips, The Drags, Coyote Men.

I wanna kill cindy sherman (2011, 20 x 30 cm)

P.s. Właśnie 31.10.11 ok. godz. 21, czyli 979 dnia od kiedy rozpocząłem pisać blog, licznik zarejestrował ponad 50 000 wejść. To dużo czy mało? Zobaczymy, kiedy minie 100 000 tysiecy.  Blog rozwija się wraz z erozją polskich pism i portali o fotografii i sztuce wizualnej, choć nigdy ich nie zastąpi. Mamy też od dzisiaj 101 uczestniczkę/obserwatorkę mojego komentowania, a jest nią Sabina Tabakovic ze Szwecji.