Szukaj na tym blogu

czwartek, 21 marca 2013

Nadzieja fotografii polskiej - Karolina Jonderko

Karolinę Jonderko poznałem na konkursie w Kole 2010, na którym byłem członkiem jury. Studentka szkoły filmowej w Łodzi otrzymała wówczas I nagrodę na pracę Nieobecność. Ta, jak i kolejne jej zdjęcia, całe serie, poświęcona jest nieżyjącej matce. "Znak śmieci" stał się  jej głównym przesłaniem i wskazaniem drogi artystycznej. Takie bardzo osobiste wyznanie i jednocześnie przesłanie odróżnia jej twórczość (i bardzo dobrze) od tego co się dzieje w najnowszej fotografii polskiej, która jest przede wszystkim nudna. Ale trzeba zaznaczyć, że zawsze tak było i nie jest to nowy wyróżnik. 

Karolina Jonderko jest nadzieją i szansą fotografii polskiej i mam nadzieję, że wytrwa w swym projekcie o "oswajaniu śmierci" i będzie go rozwijać. Bardzo cenię jej prace, może poza tymi quasi dokumentalnymi, których za dużo jest na jej stronie internetowej.

Przyjrzyjmy się pozornie typologicznej i konceptualnej serii, w której Jonderko "wciela" się w postać nieżyjącej matki. Jak wyrazić ból, jak przetrwać? Jak pozować przed aparatem fotograficznym, który także obnaża? Mam pewne wątpliwości przy tej serii i wciąż zastanawiam się - co może i powinna wyrażać mimika? Może należałoby użyć drobnych akcesoriów związanych z matką, np. leżących w nieładzie  i zapomnieniu? Może?


AUTOPORTET Z MATKĄ (2012)

Pamiętam radość wywołaną odkryciem żelek Haribo, Nutelli czy margaryny między kolorowymi ubraniami w dużych piętnastokilowych kartonach. Dostawaliśmy paczki od krewnych z "Efu" (RFN), kiedy w Polsce brakowało wielu podstawowych rzeczy. To było święto, zawsze otwieraliśmy je całą rodziną. Te ubrania wystarczały mamie, nigdy nie odczuwała potrzeby kupowania nowych. Wolała zaoszczędzić na ważniejsze wydatki. Wyglądała zawsze skromnie, nie lubiła koloru czarnego. Mówią, że strój jest elementem kreującym tożsamość, a mama całe życie chodziła w ubraniach nie wybranych przez siebie.

8 lutego 2011 roku minęły cztery lata od jej śmierci. Od tego czasu żyję przeszłością i w przeszłości. Całą swoją dotychczasową twórczość opierałam na wspomnieniach i tęsknocie. „Autoportret z matką” jest próbą podsumowania tego ciężkiego dla mnie okresu, ostatecznego pogodzenia się z rzeczywistością i wyjścia poza to co „było”. Dom mojej babci stoi dziś pusty i zimny, szkody górnicze powoli zmieniają go w ruinę. To tu wychowywała się moja mama, siostra i ja. To tu wywiozłam garderobę po śmierci mamy. To tu, po śmierci babci, wykonuję autoportrety, odtwarzam z pamięci stroje dokładnie tak, jak dobierała je mama. Przymierzam kolejne komplety, które kiedyś, przy okrzykach radości, wyciągaliśmy z paczek. Na zielonym płaszczu znajduję jej jasny włos.

Karolina Jonderko











Każda z tych fotografii i każde z ubrań posiada swą historię opisaną przez Jonderko. Ważny jest także gest przedstawienia gołych stóp jako wyraz łączności, otwarcia i pojednania. Tak, to bardzo ważny znak... .

Sztuka polega, aby potrafić łączyć swe idee i być wiernym swej postawie. Właśnie ten aspekt wyraża seria trzech prac: Autoportret bez twarzy I, II, III (2012), wykonana w duchu bardziej zamaskowanym, ale jakże symbolicznym. Twarz zastąpiona została portretem matki, wiszącym szlafrokiem i kiczowatym obrazkiem religijnym, oczywiście także w kontekście nieżyjącej matki. Fotografia powinna być "szczera", o czym zapomina wielu współczesnych fotografów, podążając za łatwymi i banalnymi tematami dla mamony lub "bycia" w środowisku.. 




poniedziałek, 11 marca 2013

Robert Kiss "702 C" (2010). Portfolio Review (Bratislava 2012)


W sekcji "off" Miesiąca fotografii w Bratysławie (2012) wystawa 702 °C Roberta Kissa zrobiła na mnie największe wrażenie.  Autor został także dostrzeżony na przeglądzie Portfolio Review, na którym zajął wysoką pozycję. Według mojej oceny klasyfikowałem go na 2 miejscu. 

Jego instalacja fotograficzna, składała się z werystycznych portretów połączonych z chłodnymi wnętrzami krematorium. Kontrast między "bios" portretowanych a zastygła materią posiada swoją dramaturgię, która niczym film była pokazaniem ostatniej(?) drogi na tym świecie. Autor jest bardzo świadomy materii, w której się porusza, ceni szczególnie cykl Andresa Serrano Kostnica (The Morgue), który dla tego typu fotografii odkrył nowe znaczenia.  W podobnym kontekście należy widzieć i interpretować prace jego kolegi z uniwersytetu w Opavie - Milana Bureša Crematorium, które prezentowałem na swoim blogu. Młodzi czescy fotografowie racjonalizują śmierć, a polscy? Poza bardzo przekonującymi pracami Koraliny Jonderko studentki szkoły filmowej z Łodzi, nie wiem jak odpowiedzieć na to pytanie. Ale trzeba je stawiać, gdyż jest on kardynalne, w dalszym ciągu, pomimo ponowoczesnego ukrycia istoty śmierci.



Robert Kiss was born in 1988, in Kladno, Czech Republic. He lives partly in Czech Republic and Slovakia. Temporary he is a student of Institute of Creative Photography in Opava (CZ). Robert had several successful author exhibitons and his photographs are regularly part of common international school exhibitions or festivals presented all over the Europe. He was awarded in student photographic contests and portfolio review in documentary and portrait categories.












702 °C

Collection of photographs named 702 °C, formed in 2010 as a graduation work at Higher School of Graphics. The documentary set awarded in Czech Press Photo contest 2010 brings unique shots taken in a funeral parlour and crematory. It brings you closer to a place and life of people that one can never discover alive.

Author´s notice:
The basic impulse for me to explore the topic was the death of my grandfather. His funeral took place in a church. About one hour before the ceremony they opened the coffin for us to have the last look. My mum took a picture of him and then we closed the coffin. I was thinking why she had done such a thing and did not understand until I saw the photograph. My granfather looked happy, live and this picture of him reminded me all the good things he had done for me. Later on, when I got a chance to shoot in a such a place, I did not hesitate at all. It was a chance for my own Art Therapy.

All the books, documentaries and photographs relating to this topic lead to a  demystification of death itself, not excluding my work.  What they have in common is a real effort to open the topic, the taboo of death, and not to dishonor both the subject matter and people displayed. Then how to achieve such a goal without a factual report about the subject?

Robert Kiss
www.kiss.4ormat.com
www.facebook.com/pages/Robert-Kiss-Photographer/169570238472
kissphotograph@gmail.com

niedziela, 3 marca 2013

Oprowadzanie kuratorskie po wystawie Dudka-Dürera i wykład o wideo (galeria El, Elbląg 07 i 08.03.13)

Trwałości... w procesie II, 2010, fotografia, druk solwentowy, 49,5 x 64 cm

Nie tylko "Sztuka Butów" - Krzysztof Jurecki o twórczości Dudka-Dürera

Centrum Sztuki Galeria EL zaprasza 7 marca o godz. 18 na spotkanie z Krzysztofem Jureckim - kuratorem wystawy Andrzeja Dudka-Dürera, który opowie o twórczości artysty w kontekście sztuki wizualnej i filozofii. Wstęp wolny.

O spotkaniu opowiada Krzysztof Jurecki:
"Moje oprowadzanie kuratorskie skupi się na analizie problemów formalnych i filozoficznej podbudowy twórczości Andrzeja Dudka-Dürera - artysty, który w dalszym ciągu jest niedoceniany (np. nie pokazuje jego prac na stałych ekspozycjach: Muzeum Narodowe w Warszawie czy Muzeum Sztuki w Łodzi), ponieważ nie pasuje on do żadnych modnych kryteriów, jak „sztuka krytyczna” czy „nowa ekspresja”. Jego aktywność wymyka się popularnym określeniom, skupiając się na poszukiwaniu i akcentowaniu nieustającej przemiany „fizycznej” i podkreślaniu poszukiwań duchowych, jak telepatia i lewitacja oraz etycznych np. czynienie dobra. Ukazuje zarówno pojęcie trwogi, jak też ironii wobec analizowanej rzeczywistości. W swym wykładzie zaakcentuję bliskie mu postawy artystyczne artystów takich, jak: Natalia LL (konceptualizm), Andrzej Urbanowcz (świat jako chaos) oraz zwrócę uwagę na problem obrazu/zapisu cyfrowego, gdyż od lat 90. jest on bardzo istotny w pracach Andrzeja Dudka-Dürera. W tym zakresie należy do najbardziej świadomych artystów polskich. Od 1969 roku głosi i realizuje jedną z najważniejszych idei, jakie powstały na arenie sztuk wizualnych w Polsce – konceptualno-performerską ideę „sztuki butów”, która towarzyszy mu we wszelkich wędrówkach mentalnych i rzeczywistych."

Widok ogólny w galerii El , Elbląg 2013 wystawa Andrzej DUDEK-DÜRER

Apokalipsa Dnia Powszechnego III, wideo instalacja 2004/ 2009

Autoportret zmultiplikowany metafizyczno-telepatyczny III, 1994, fotografia, druk cyfrowy, 525 cm x 400 cm

Fragment instalacji, w galerii El , Elbląg 2013 obiekty 1969-1999, widok ogólny



„Mój wybór koncentruje się zarówno na aspekcie medialnym dotyczącym problematyki modernizmu i postmodernizmu, jak też na warstwie ideowej, jaką prezentują pokazani artyści. Poszukuję twórców, którzy posiadają określoną świadomość w zakresie formy i warstwy filozoficznej. Zobaczymy prace w kilku formułach, w tym: body-artu, o estetyce rodem z Dalekiego Wschodu i w szczególnie modnej obecnie technice "found-footage". Zaprezentuję wybranych artystów filmu eksperymentalnego i wideo, w tym przede wszystkim twórców intermedialnych, których cenię za ich związki i relacje z fotografią. Pokaz został przygotowany właśnie w tym zakresie, aby twórczość obrazu ruchomego odnosiła się do medium fotografii, które dla niektórych z nich jest głównym środkiem artystycznym (np. Wiesław Hudon, Grzegorz Zygier, Leszek Żurek). Dla innych fotografia była pierwszym źródłem odniesienia, potem zniknęła z pola widzenia (Wiktor Polak). (…) Wideo-art jest formą sztuki wywodzącą się z tradycji filmu eksperymentalnego, mającą własną tradycję w postaci twórczości lat 70. i 80., oraz będącą także etapem pośrednim do sztuki interaktywnej, do której jak się wydaje należy przyszłość sztuki opartej na technologii. Oczywiście granice twórczości określanej mianem wideo są bardzo szerokie, dotyczą także performance, wchodzą w relacje z formułą dokumentalną (Anna Baumgart), grafiką czy muzyką tworzoną specjalnie do wideoklipu (Andrzej Dudek-Dürer, Mirosław Rajkowski) jako formy przestrzennej i płynnej w czasie.

http://cdbaby.com/cd/andrzejdudekdurer

http://cdbaby.com/new/255
and
http://cdbaby.com/new/793

Dnia 08.03 odbędzie się wykład i pokaz pt. Eksploracje modernizmu oraz początki postmodernizmu w wideo polskim od końca lat 80 XX wieku do 2009 

Wiesław Hudon: Arrosur Arrose, Duree, Grający w karty,   3` 17`, 1974

 Adam Rzepecki, Cóż arystokracie po małym fiacie?,   VHS, 2'59" , 1988

Adam Rzepecki i Grzegorz Zygier: Every Dog has his day,1990, 5' 3"

Witold Krymarys: Wyścig / A Race, 1987, 4’ 30

Zygmunt Rytka: Retransmisja / Retransmission, 1979-83, 15`

Wspólnota Leeeżeć: Bielmo awangardy / Leucoma of Avant garde, 1996, 2` 14`
Prombłuny mechanizm kuszenia / Choptheglow of Mechanism of Temptation, 1999, 5` 12`

Alicja Żebrowska: Homus, 1994/2002, 4.34
Tajemnica patrzy, 1995, 1.50

Anna Baumgart: Zima / Winter, 1997, 2' 30"
Kolekcja przypadkowych epitafiów / The collection of accidental epitaphs 1998, 5

Anna Orlikowska: Istota / Being, , 2005, 2.11
Film o robakach III / Film about Worms III, 2005, 0.49

Wiktor Polak: Nie można oddychać zającem / Can’t breathe a Hare, 3 min, 2007
Zabawka /A Toy, 3 min, 2007

Agnieszka Chojnacka: Krótka historia latania /A short history of flying, 2006, 4.55

Arti Grabowski: Oktoberfest, 2002, 4" 28`
Człowiek@pl / Man@pl, 2002, 28 sek

Piotr Wyrzykowski: Atomic Love, 2002, , 5" 28`

Andrzej Kwietniewski: Krzyżacy/ Teutonic Knights, 2002, 4'

The people of Poland are going on, 2002, 1' 10"

Andrzej Dudek-Dürer: Mental Steps, 2003, 5`

Marek Rogulski: Krr, Ćwiczenie łącza energetycznego / Lesson of Energetic Junction, 2006, 1`
Łączenie emanacji / Unique of Emanation, 2006, 1` 10`

Marek Zygmunt: Medytacje / Meditation, 2002, 8.53

Leszek Żurek: Mantra, 2005, 3` 48`
Powitanie / Welcome, 2007, 2`20

Mateusz Pęk: Life as a problem - machinima, 2009, 7.20