Mój program dla Miejskiej Galerii Sztuki w Łodzi na lata (2018-2020)

Okolice Nowego Centrum Łodzi. Projekt pokazany w 2018. To jest autentyczna "potęga Łodzi". Kto wierzy, że będzie zrealizowany? Ja nie mam złudzeń....

Nieszczęściem polskiego życia polityczno-kulturalnego jest ustawianie konkursów na różne stanowiska, od przetargów na drogi, poprzez delegatury NIK, do dyrektorów w domach kultury czy galeriach i oczywiście muzeach. Dlaczego tak się dzieje? Brakuje skutecznych mechanizmów, które uniemożliwiałyby taką naganną praktykę. Nie ma też wolnych mediów oraz środowisk twórczych (związki artystyczne, stowarzyszenia),  które krytykowałyby podejrzane poczynania władzy. Efektem tego jest uwiąd autentycznego życia artystycznego, kryzys polityki neoliberalnej, niedostatek nowej. 

Przedstawiam program, który nie będzie zrealizowany. W 2000 roku władza SLD nie dopuściła mnie do konkursu na stanowisko dyrektora PGS w Łodzi (obecnie MGS). Przewodniczącą komisji była p. Jadwiga Kwaśniak, ówczesna dyrektor Wydziału Kultury. W 2017 roku w kolejnym konkursie nie ujawniono nawet, kto startował.... To świadczy o jego transparentności i dbaniu o przyszłość kultury w Łodzi.

Do programu zgłosiłem także ustnie w czasie "rozmowy z kandydatem" 06.12.17 trzy kolejne wystawy: Zbigniewa Libery, Ewy Partum i Zbigniewa Warpechowskiego. Nazwiska te przytaczam także dlatego, gdyż w protokole pokonkursowym nie ma o tym żadnego śladu. Są to de facto nie protokoły z obrad komisji, ale sprawozdawania z obecności członków komisji. Libera, Partum i Warpechowski to wybitni artyści, przez lata 60-80. związani z Łodzią, krytykowani bądź ignorowani przez oficjalne instytucje w mieście, jak ZPAP. Nigdy nie mieli wystaw czy spotkań w MGS i chyba na razie mieć nie będą. 

Na razie widzę tylko butę i arogancję władzy oraz inercję tzw. środowiska.  I nic nie wskazuje, że coś się zmieni w niedalekiej przyszłości. Chyba, że używając Benjaminowskiej metafory Transatlantyk niepostrzeżenie przemieni się w Titanica.... Na razie MGS postanie galerią miejską, w dosłownym znaczeniu tego słowa.

Bezużyteczne rzeczy, 2017, fot. K. Jurecki

Autorski program dla MGS w Łodzi 

A) Swój program pragnę rozwijać w potrójnym aspekcie: łódzkim, ogólnopolskim i zagranicznym, prezentując artystów z innych krajów. Każdy z tych wątków jest ważny, ale chciałbym także organizować wystawy łódzkich artystów za granicą (np. galeria Fiducia w Ostrawie, Czechy). Przestrzeń Galerii Bałuckiej planuję przeznaczyć dla promocji najmłodszego pokolenia artystów polskich. Chciałbym zachować ciągłość wystawienniczą instytucji. Jeśli wystawy MGS są zaprogramowane i zaawansowane w realizacji na rok 2018, to pragnąłbym je kontynuować. Realizacja własnego programu, odbyłaby się głównie w latach 2019-2020. Zaznaczam, że przedstawiony poniżej program jest realny i zobowiązuję się do jego realizacji w ciągu trzech lat. Z wieloma wymienionymi w nim artystami współpracowałem. Jako kurator zorganizowałem kilkadziesiąt wystaw i kilkadziesiąt pokazów polskiego filmu eksperymentalnego i wideo. Tworzyłem także kolekcję Działu Fotografii w Muzeum Sztuki w Łodzi, w której dzięki mojej inicjatywie znalazły się prace m. in. Łodzi Kaliskiej, Zygmunta Rytki, Ireneusza Pierzgalskiego, Zofii Rydet czy Jerzego Lewczyńskiego.

Program wystaw na lata 2018-2020 odwołujących się do tradycji MGS i środowiska łódzkiego

Historia grafiki łódzkiej z kolekcji MGS. Grafika warsztatowa (2018)

Wystawa w OPS, pokazująca przegląd historyczny, podkreślająca znaczenie takich postaci, jak: W. Strzemiński, K. Hiller, St. Fijałkowski, L. Rózga, A. Kabała. W. Kaliński, A. Bartczak

Historia grafiki łódzkiej z kolekcji MGS. Grafika projektowa (2018)

W. Strzemiński, B. Balicki, St. Łabędzki, T. Piechura, Sł. Iwański, i in.

Fotografia a grafika w twórczości Ireneusza Pierzgalskiego (2019)

Wystawa konfrontowałaby prace z lat 60. i 70. ze zbiorów prywatnych i kolekcji publicznych (MS w Łodzi). To moim zdaniem bardzo ważne realizacje, które czekają na odkrycie.

Edward Łazikowski. Wczesne prace (2018)

Artysta w latach 60. i 70. oraz w 80.  tworzył szereg interwencji w przestrzeni miasta Łodzi, a także wykonywał mało znane performances. Oprócz tego artysta malował obrazy metaforyczne, pokazane w Krakowie w latach 60. Należy on do niedocenionych twórców o znaczeniu ogólnopolskim, którego rolę na polu sztuki łódzkiej można porównać do Karola Hillera.

Andrzej Różycki. Pomiędzy etnografią a sztuką neoawangardową. Film i fotografa (2020)

Tematem wystawy byłyby filmy etnograficzne, odnoszące się do jego praktyki z zakresu fotografii artystycznej skonfrontowane z kolekcją sztuki ludowej. Nigdy takiej wystawy nie było, a istnieje bezpośredni związek pomiędzy filmem etnograficznym, kolekcją sztuki ludowej artysty a fotografią. Różycki, o czym pisałem kilka razy jest, moim zdaniem, najwybitniejszym żyjącym przedstawicielem nurtu fotografii artystycznej w Polsce.

Józef Szymańczyk. Wizje Polesia z końca lat 30. XX wieku (2018)

Fotografie ze zbiorów prywatnych pokazują unikatowy dokument z lat 30. XX, nigdy w Łodzi, w wersji oryginalnych prac, niepokazywany. Fotograf mieszkał w Łodzi od 1985 do 2003 roku. Cały zbiór w negatywach liczy ok. 400 prac.

Jerzy Krawczyk a fotorealizm w Polsce (2020)

Celem wystawy będzie pokazanie oryginalności malarstwa Krawczyka w relacji do tematyki wojny, Holocaustu oraz malarstwa fotorealistycznego w Polsce, rozwijającego się od lat 70. (Ł. Korolkiewicz, M. Bernhardt, M. Benedyktowicz, A. Sadowski)

Historie łódzkiego feminizmu (1970-2017)

Ewa Partum, M. Samborska, Ewa Bloom-Kwiatkowska, Anka Leśniak. Ekspozycja ma pokazać przemiany i ujawnić, czym był feminizm pierwszej fazy (lata 70.) i kolejnych jego generacji.

Tradycja i współczesność łódzkiego happeningu i performance (1970-2017) [2020]

(Zb. Warpechowski, E. Partum, E. Łazikowski, Łódź Kaliska, Cezary Bodzianowski, Ola Kozioł, Wiktor Polak). Zapisy wideo, fotografie oraz kilka performances w przestrzeni OPS.

Kultura Zrzuty. Żywa historia (1981-1990) [2020]

Ekspozycja miałaby zaprezentować niezależną twórczość grupy Łódź Kaliska oraz innych uczestników ruchu (J. Kryszkowski, T. Snopkiewicz, Zb. Libera, G. Zygier) w kontekście sytuacji stanu wojennego.

Henryk Ross. Kronika getta łódzkiego (1941-1944) [2020]

To analiza fotograficznej twórczości Rossa w kontekście kroniki Ch. Rumkowskiego, znajdującej w Archiwum Państwowym w Łodzi. Zdjęcia będą powiększone i poddane analizie: historycznej, antropologicznej i z zakresu historii fotografii.

Tomasz Sobieraj. Bramy Ziemi Obiecanej. Fotografia (2018)

Nigdy niepokazany w Łodzi cykl ok. 100 czarno-białych prac, na który artysta otrzymał stypendium MKiDN a w 2014 r. wydał autorski album. Jest to ważne dokonanie z zakresu dokumentu fotograficznego, zrealizowane głównie na terenie dawnego getta i śródmieścia.

Zbigniew Olszyna. Malarstwo, obiekty, fotografia (2018)

Pokaz młodego artysty w zakresie płynności idei i postmodernistycznego pastiszowania w malarstwie, ale o surrealistycznych zależnościach.

Andrzej i Mikołaj Smoczyńscy. Poza tradycyjne obrazowanie. Grafika i fotografia (2020)

Wystawa pokaże wspólne idee braci, którzy pozostawali ze sobą w bliskich relacjach, „zakochanych” w twórczości awangardowej z kręgu Strzemińskiego i Fijałkowskiego.

Wiktor Polak. Funny Pics. Fotografia, wideo, rysunek (2020)

Twórczość jednego z najbardziej oryginalnych artystów średniego pokolenia.

Pomiędzy mediami. Krzysztof Cichosz i Małgorzata Kosiec (2018)

Porównanie twórczości fotograficznej i malarskiej, która teoretycznie odwołuje się do podobnych założeń teoretycznych z zakresu widmowości obrazu w czasach postmodernizmu.

Magdalena Samborska. Metki tożsamości. Mała retrospektywa (1996-2017) [2019]

Jej twórczość może mieć podobne znaczenie dla sztuki polskiej, jak Ewy Partum, ponieważ jest bezkompromisowa i tworzona na wysokim pułapie intelektualnym, także z zakresu teorii i krytyki artystycznej.

Fotografia artystyczna w Łodzi w XXI wieku (2018)

Próba podsumowania twórczości uznanej (A. Różycki, M. Samborska, G. Przyborek) z dokonaniami młodych absolwentów szkoły filmowej (P. Zbierski) i ASP (A. Chojnacka, A. Chrzanowski, A. Orlikowska).

.

Malarstwo Bartłomieja Otockiego (2018)

Prezentacja dorobku jednego z najważniejszych malarzy wywodzących się z Łodzi oraz jego eksperymentów okołofilmowych.

Malarstwo i wideo Piotra Kotlickiego (2018)

Pokazanie dorobku jednego z najbardziej znaczących malarzy i twórców wideo średniego pokolenia.

W kręgu mitów. Natalia Kalisz (2018)

Przegląd dorobku graficznego jednej z najbardziej utalentowanych artystek młodego pokolenia.

Krytycy łódzcy proponują. Ciąg dalszy…

Ekspozycja odwołuje się do idei wystawy z galerii Manhattan (1997). Zaprezentuje środowisko łódzkich krytyków, którzy mają wskazać to, co ich zdaniem jest najwartościowsze w sztuce łódzkiej. Bez cenzury, bez wskazywania prymatu określonych mediów czy uczelni.

Historia Galerii Manhattan

Przypomnienie historii i najciekawszych zjawisk w kulturze łódzkiej, jakie miały miejsce w znanej galerii kierowanej przez K. Potocką. Ekspozycja odpowie na pytanie, co pozostanie po galerii?

Wystawy o przesłaniu ogólnopolskim

V Biennale Sztuki w Piotrkowie i Łodzi Pomiędzy katastrofizmem a postkatastrofizmem (2019)

Wystawa historyczna odbędzie w Łodzi, zaś ogólnopolski konkurs w Piotrkowie.  

Łukasz Korolkiewicz i malarstwo fotorealistyczne w Polsce (2019)

Twórczość Korolkiewicza od lat 70. do chwili obecnej będzie skonfrontowane z obecną falą fotorealizmu polskiego (B. Białecka, M. Moskwa).

Malarstwo polskie. Stan aktualny. Od Fotorealizmu, poprzez nowy surrealizm, do abstrakcji (2020)

Pokazane będą główne prądy i twórcy (W. Sasnal), fotorealizm (B. Otocki) i nowy surrealizm (M. Wielek-Mandrela) oraz tradycja abstrakcji (S. Marzec, M. Frydrych, W. Leder).

Małgorzata Wielek-Mandrela i Magdalena Moskwa. Relacje obecności (2020)

Porównanie bliskich sobie postaw ideowych, ale różnych w materializacji malarskiej. Wystawa skupi się na portrecie.

Krzysztof Ligęza. Drzewa-Cienie-Śnienie (2018)

Wystawa fotografii odwołującej się do pojęcia archetypu i surrealizmu, ale o charakterze symbolicznym.

Borys Makary. They were wobec fotografii reklamowej (2018)

Prace nawiązujące do Man Raya, ale wykonane także w kontekście fotografii reklamowej.

Fotografia polska w drugim dziesięcioleciu XXI wieku (2020)

Ekspozycja mająca podsumować ostatnią dekadę we wszystkich jej przejawach. Od nowego dokumentu, poprzez inscenizację, reportaż, fotografię mody po fotoblogi.

Janusz Leśniak. Od elementaryzmu do koncepcji mandali. Fotografie z lat 1978-2015

Twórczość jednego z najważniejszych polskich fotografów polskich. Wystawa retrospektywna.

Andrzej Dudek-Dürer, czterdzieści lat „sztuki butów”. Fotografia, grafika, wideo, performance

Pokazanie twórczości wideo, muzyki eksperymentalnej, graficznej, fotograficznej a także w zakresie performance z okazji 40-lecia „sztuki butów”.

Cyberfoto. XXI międzynarodowy konkurs fotografii cyfrowej (2018, 2019, 2020).

Prezentacja najciekawszych prac z najstarszego i najważniejszego w Polsce konkursu, który od 1997 roku odbywa się w Częstochowie. Nagradzani bywają często fotografowie z Łodzi.

Wideo-art w Polsce od lat 80. XX do początku XXI wieku. Zapomniane aspekty (2018)

Twórczość znanych (Z. Rytka, A. Dudek-Durer, A. Baumgart, A. Grabowski, A. Rzepecki) i mniej znanych (M. Rogulski, M. Zygmunt, A. Orlikowska, W. Polak, M. Brzeziński), która ma być pytaniem o historię i status sztuki wideo w Polsce.

Zbigniew Libera, [Laleczka], 1987, fotokolaż, flamaster

Zagraniczne

Gabriela Morawetz. VANISHING DECONSTRUCTIONS. Wystawa retrospektywna

Ekspozycja polskiej artystki mieszkającej w Paryżu. Fotografia, wideo, obiekty przestrzenne.

Dorota Sadovska. Żywoty świętych. Malarstwo i fotografia

Twórczość bardzo znanej słowackiej feministki, która uprawia fotorealizm i tworzy instalacje fotograficzne. Jej prace znajdują się m.in. w zbiorach Muzeum Narodowego w Pradze.

Reiner Riedler. Fake Holidays

Wystawa austriackiego fotografa na temat obecnej sztuczności życia.

Sylwia Kowalczyk. Lethe…

Wystawa polskiej artystki mieszkającej w Szkocji o rytuale przejścia na „drugą stronę”, zrealizowana w formie fotokolażu.

Wolfgang Kahlen. Tribute to Tibet. Video, photography

Prace niemieckiego artysty poświęcone ludziom, kulturze i przemocy skierowanej przeciw Tybetowi. Artysta związany był także z polską sceną niezależną lat 80., przyjaźnił się z W. Bruszewskim, którego ekspozycję można byłoby pokazać z jednej z galerii Kahlena.

Katerina Mistal. Mapping Europe. Limits of EU. Photography and video

Wystawa na temat UE i jej symbolicznych granicach. Szwedzka artystka za pomocą dzieci tworzy konceptualne znaczenia w bardzo malarskich pracach.

Wim De Schamphelaere. „Czarne Madonny”.

Piękno i nostalgia czarnych kobiet w Afryce i na Kubie w cyfrowych pracach belgijskiego twórcy, który w ten sposób składa hołd anonimowym prostym kobietom. 

b) W ofercie dla dzieci organizowane będą warsztaty przy okazji poszczególnych ekspozycji, a w dalszej przyszłości w przestrzeni OPS będzie wydzielone niewielkie miejsce zabawowo-artystyczne, gdzie po obejrzeniu ekspozycji dzieci będą mogły się bawić, np. rysując na kartonach. Organizowane będą także tematyczne lekcje muzealne poświęcone sztuce XX wieku, w tym technologiom artystycznym różnych dyscyplin (grafika, fotografia). W programie powinny pojawić się systematyczne oprowadzania kuratorskie po wystawach skierowane do młodzieży szkół licealnych i bardziej zaawansowane dla studentów ASP, połączone z dyskusją o ekspozycji.

Pojawią się konkursy tematyczne w zakresie: fotografii, rysunku, wideo na temat Łodzi i jej historii w kontekście ogólnopolskim: Stulecie Polski niepodległej; Oblicza łódzkich graffiti; Stare i nowe. Od eklektyzmu do ponowoczesności. Architektura w Łodzi.

c) Chciałbym przygotować wystawę o charakterze promocyjnym w dotyczącą tradycji awangardowej w Łodzi pt. Nasze artystyczne dziedzictwo wczoraj i dziś. Strzemiński, Kobro i Hiller, oraz nawiązać bliższe kontakty z innymi łódzkimi instytucjami na temat organizowania wspólnych wystaw, np. z Centrum im. Edelmana w rocznicę likwidacji getta, z Muzeum Kinematografii na temat filmu eksperymentalnego, z AOK w ramach promocji wybitnych studentów a z MMŁ w promocji młodych absolwentów szkół artystycznych.

d) Będąc kuratorem Muzeum Sztuki w Łodzi zdobyłem środki finansowe na zorganizowanie dużych wystaw (Z. Rydet, Z. Rytka, J. Lewczyński, Fotografia polska lat 90.) współpracując z określonymi instytucjami (Muzeum Narodowe we Wrocławiu, galeria FF, BWA w Zielonej Górze, wydawnictwo KROPKA we Wrześni, BWA w Bielsku-Białej), które tworzyły wspólny budżet i wydawały wspólny katalog. Drugim sposobem jest pozyskiwanie grantów na wystawy z MKiDN w Warszawie. Będę zabiegał także o pozyskiwanie środków z Funduszy Europejskich.

e) Planuję współpracę w zakresie biennale sztuki i festiwalu performance z Ośrodkiem Działań Artystycznych w Piotrkowie Trybunalskim (dyr. P. Gajda), w zakresie fotografii z galerią Art Foto w Częstochowie, w zakresie większych ekspozycji z BWA Katowice (dyr. M. Kuś), CSW Łaźnia w Gdańsku (dyr. J. Charzyńska), galerią Wozownia w Toruniu (dyr. A. Jackowska) i z Muzeum Narodowym we Wrocławiu (kurator A. Sobota), w zakresie plakatu z Muzeum Plakatu w Wilanowie (kurator M. Knorowski). Z tymi instytucjami współpracuję od kilku lat. W zakresie wystaw międzynarodowych chciałbym współpracować w Central European House of Photography w Bratysławie (dyr. V. Macek) oraz z festiwalem FOTOSEPTIEMBRE USA. International Photography Festival w San Antonio (dyr. M. Mehl), a także z Interphoto Festival (Białystok, dyr. G. Jarmocewicz) oraz z Kaunas Photo Days na Litwie. Z wyżej wymienionymi instytucjami mam bliskie kontakty.

f) Chciałbym spróbować zbudować nową publiczność przy pomocy zorganizowania ogólnopolskiego Biennale Sztuki (np. połączonego z V Piotrkowskim Biennale, programu którego jestem autorem). Publiczność należy zachęcić darmowymi uprowadzeniami po wystawach, spotkaniami z ciekawymi artystami, krytykami sztuki oraz organizacją dyskusji i seminariów na ważne współczesne tematy. Publiczność trzeba „kusić” za pomocą mediów społecznościowych (Facebook) oraz blogami (np. Jureckifoto). Ważne jest szczególnie, aby w profesjonalnych magazynach („Format”, „Arteon”, „O.pl”) ukazywały się teksty o ekspozycjach z MGS. Należy próbować stworzyć nowe relacje z Radiem Łódź i telewizją regionalną, a także z TV Kultura i II pr. Polskiego Radia oraz pozyskać stałych sponsorów medialnych.

g) Należałby realizować krótkie formy wideo o wystawach i zamieszczać je na Facebooku, jak czyni to np. galeria Wozownia z Torunia. W przypadku ważnych ekspozycji byłyby to krótkie profesjonale filmy (np. przygotowane przez Opus Film) i umieszczać je na stronie www MGS i Youtube, gdzie powinny być także zamieszczane ciekawe dyskusje i wydarzenia.

Grafitti braci Os Gemeos, ul Roosvelta 5, 2015. [Już jest bardzo zniszczone]. Fot. K.Jurecki, luty 2018

Tajemnica konkursu na dyrektora Miejskiej Galerii Sztuki w Łodzi (listopad-grudzień 2017)

Screen print z KRS Zarządu ZPAP w Łodzi, 03.03.2018

Po konkursie na kandydata na stanowisko dyrektora MGS w Łodzi zorganizowanym w 2017 roku przez Prezydent Miasta Łodzi, gdzie przewodniczącym komisji konkursowej był wiceprezydent Krzysztof Piątkowski, wiem jedno: w żadnym konkursie organizowanym przez Wydział Kultury UM w Łodzi, gdzie rządzą politycy z PO i SLD, którzy dobierają skład komisji (SHS, ZPAP) nie wezmę w przyszłości udziału. Nie był to przejrzysty konkurs najdelikatniej ujmując sprawę. I jeszcze jedno. Mój bardzo dobry znajomy Tomasz Sobieraj przed konkursem powiedział mi "słuchaj, dyrektor już dawno został wybrany". Wiele wskazuje na to, że niestety miał rację. (K. Jurecki. PS. z blogu Jureckifoto, 04.01.2018) 

Dlaczego napisałem ten tekst? Na początku stycznia po ogłoszeniu, że dyrektorem MGS w Łodzi został dr Dariusz Leśnikowski zwróciłem się do mediów, m.in. do TV łódzkiej, Radia Łódź oraz redakcji „Arteonu” o zainteresowanie, nieprzejrzystym, według mojej oceny, konkursem, a przede wszystkim o upublicznienie zwycięskiego programu. Żyjemy w prawie siedemsettysięcznym mieście i mamy prawo wiedzieć, jaki program wystawienniczy będzie realizowany w najbliższych latach. Ogólnopolski konkurs na ważne stanowisko powinien być transparenty, a według mnie tak nie było, o czym nie trzeba chyba nikogo przekonywać.

Prosiłem kilku znajomych artystów, aby zwrócili się do przewodniczącego komisji konkursowej, wiceprezydenta Krzysztofa Piątkowskiego (PO), o wydanie komunikatu o zakończonym konkursie i przede wszystkim o ujawnienie programu dla MGS. Poza jednym dziennikarzem, który wyraził zainteresowanie problemem, od innych słyszałem: „czekajmy na oficjalny komunikat władzy”, „czekajmy na ujawnienie zwycięskiego programu”. Zrozumiałem, że artyści boją się pytać, niektórzy z nich być może pełnią rolę „artystów nadwornych”... Odpowiadałem im, co okazało się niestety prawdą, że żadnego komunikatu ze strony Wydziału Kultury nie będzie, podobnie jak nie będzie zaprezentowania programu dla MGS. Należy zadać pytanie: dlaczego? Czy władza boi się publicznej debaty? Niewiarygodna jest każda władza, która skrywa się za instytucją urzędu i określonej partii politycznej.

Ogłoszenie konkursu

Na stronach www dużej instytucji z czterema galeriami, jaką jest MGS nie było żadnej informacji na temat ogłoszenia konkursu i jego trwania. W ten prosty sposób konkurs niejako ukryto, aby jak najmniej zainteresowanych osób mogło w nim startować. Z pewnością ograniczony zasięg informacji wpłynął na rekrutację kandydatów. W „Dzienniku Łódzkim” z dn. 05.11.2017 roku pod tekstem o ogłoszeniu konkursu w pojawiły się komentarze o jego „bezstronności”. Czytamy np. „Szanowni Państwo, nie ma co się bić. Oni i tak zrobią, co chcą. Poza tym na czele wydziału kultury mam dziwny twór, który na bazie odbioru sztuki nie potrafi się zachować!” (gość Marta S.).

Na stronach BIP UM Łodzi umieszczono tylko dwie informacje: 1) o ogłoszeniu konkursu, 2) o składzie komisji. I na tym się skończyło. Dlaczego po jego zakończeniu nie opublikowano komunikatu i protokołów z obrad komisji, tak jak po konkursie na dyrektora galerii Arsenał w Poznaniu w 2017 r.? Można było się dowiedzieć kto startował i ile otrzymał głosów, a także innych szczegółów konkursu.

Dlaczego do dnia dzisiejszego nie wiemy, kto zgłosił się do konkursu w Łodzi, czyje kandydatury odrzucono po pierwszym etapie i z jakich powodów formalnych. Kogo dopuszczono do drugiego etapu i co sprawiło, że w jawnym głosowaniu wygrał Leśnikowski?

W momencie ogłoszenia konkursu frontalny atak na bezideowość MGS, kierowaną między 2000 a 2017 przez Elżbietę Fuchs, przeprowadził w tekście pt. Galeria Miejska w Łodzi – instytucja nieznana portal łódzki Miej Miejsce prowadzony przez artystę Marcina Polaka. Przypomniano m.in. o bardzo dużych wątpliwościach dotyczących konkursu z 2000 roku (wypowiedź Konrada Kuzyszyna) kiedy w Łodzi rządziło SLD. Wówczas to wyniki konkursu oprotestował publicznie Józef Robakowski. Ale portal Miej Miejsce zamilkł po zakończeniu konkursu, choć nie końca, gdyż Polak w Kulturalnym podsumowaniu roku 2017 napisał: „wygrał  Dariusz Leśnikowski, adiunkt w Katedrze Dramatu i Teatru Instytutu Kultury Współczesnej UŁ. Podobno bardzo sympatyczny człowiek, ale czy galerii sztuki nie mógłby prowadzić ktoś, kto się zajmuje sztuką a nie teatrem? Pan Leśnikowski to postać raczej anonimowa, w konkursie wystartował z rekomendacją Pani Rektor ASP... „.

Screen print wypowiedzi Konrada Kuzyszyna z portalu Miej Miejsce, który rozpoczął dyskusję o tradycji i roli MGS w Łodzi

Wątpliwości

Nie od dziś wiemy, że większość konkursów w Polsce, w tym na stanowiska w kulturze, to tzw. ustawki. Temat ustawionych konkursów na różne stanowiska dyrektorskie w instytucjach kultury w Łodzi często pojawiał się, niestety nieoficjalnie, w komentarzach z „DŁ” odnośnie odwołanego z początkiem 2018 roku dyrektora Teatru Lalek Arlekin w Łodzi Waldemara Wolańskiego.

Komentarz o ZPAP z tekstu w "Dzienniku Łódzkim", 07.01.2018 z ważnym tekstem Waldemar Wolański odwołany ze stanowiska dyrektora Teatru Lalek Arlekin [oświadczenia]

Moje poważne wątpliwości, co do rzetelności i uczciwości przeprowadzenia konkursu na dyrektora MGS dotyczą następujących zagadnień:

1) czy D. Leśnikowski spełnił jeden z najważniejszych warunków konkursu (punkt 8), którym była 3-letnia praca na stanowisku kierowniczym? Wiemy, że nigdy nie pracował w galerii czy muzeum. Nigdy nie był kuratorem żadnej wystawy i jest osobą raczej mało znaną w Łodzi, nie mówiąc o środowisku ogólnopolskim czy europejskim. Znany jest, jako autor tekstów, ze współpracy z prywatną galerią Amcor Rentsch oraz ASP i MGS w Łodzi. Istotne jest też, że nie jest też historykiem sztuki, lecz teatrologiem, co także może mieć znaczenie dla przyszłości instytucji, którą kieruje, np. zakupy do kolekcji (fotografia, wideo-art). Przytoczę ważne słowa zamieszone na portalu Miej Miejsce, w czasie trwania konkursu, na temat przyszłego dyrektora wyrażone przez dyrektora Muzeum Sztuki Jarosława Suchana: „Z tych wszystkich względów, dyrektorem Miejskiej Galerii Sztuki powinna zostać osoba, która posiada doświadczenie związane z funkcjonowaniem nowoczesnych instytucji artystycznych, obeznana ze współczesną produkcją artystyczną, ale także z aktualnymi koncepcjami kuratorskimi, strategiami instytucjonalnymi i praktykami edukacyjnymi, dobrze umocowana w środowisku polskiej sztuki a zarazem posiadająca dyspozycje pozwalające poruszać się w kontekście międzynarodowym. I przede wszystkim – posiadająca jasną wizję tego, czym ta galeria powinna być.”

2) czy przedstawicielka ZPAP-u pani Elżbieta Zakrzewska, członek komisji konkursowej, miała prawo reprezentować związek, gdyż w KRS funkcjonuje dalej stary zarząd ZPAP a do konkursu powołał ją nowy.

3) dlaczego w protokole po jawnym głosowaniu brakuje dwóch głosów? Co się z nimi stało? Czy starano się w ten sposób zatrzeć realny przebieg głosowania?
W protokole jest jedynie informacja, że Leśnikowski otrzymał 7 głosów, natomiast nie wiadomo, co stało się z dwoma pozostałymi, co oczywiście nie powinno się zdarzyć.

4) dlaczego oficjalnie nie ogłoszono wyników konkursu po jego zakończeniu w dniu 12.12.2017, a jego uczestnikom, w tym mnie, przestano mailem (sic!) jedynie formalne podziękowanie za udział w konkursie w dn. 29.12.2017 roku bez najważniejszych informacji dotyczących jego rozstrzygnięcia. Uważam to za kolejną arogancję władzy, przede wszystkim podpisanego na skanie pisma wiceprezydenta Łodzi – Krzysztofa Piątkowskiego, przewodniczącego komisji konkursowej.

Wnioski

Uważam, że przeprowadzano nietransparentny, „ukryty” konkurs, z poważnymi uchybieniami. Władza PO-SLD wybrała dyrektora bez doświadczenia kuratorskiego, być może nawet bez poważnego programu. Ale tego nie wiemy, ponieważ nie został w żaden, nawet najmniejszy sposób, przedstawiony. Żądajmy więc zaprezentowania zwycięskiej koncepcji kuratorskiej, tak abyśmy wiedzieli, w jakim kierunku rozwijać się będą wystawy w kilku galeriach należących do miasta.

Komentarze z tekstu w "Dzienniku Łódzkim", 07.01.2018 z ważnym tekstem Waldemar Wolański odwołany ze stanowiska dyrektora Teatru Lalek Arlekin [oświadczenia]

Konkurs pokazał także, że w Łodzi nie ma żadnego środowiska artystycznego, które domagałoby się ujawnienia podstawowych informacji o kandydatach i przede wszystkim o ich programach. Podobnie nie ma w Łodzi żadnych środków masowego przekazu, które zainteresowałyby się przebiegiem konkursu. „DŁ” w dn. 09.01.2018 r. podał lakoniczną informację o nowym dyrektorze, bez zainteresowania się nowym programem, który będzie realizowany przez kilka bądź kilkanaście lat, jeśli dalej będzie rządziło PO-SLD. W przebieg tego konkursu jest ciekawym tematem z zakresu dziennikarstwa śledczego podobnie, jak wiele innych w Łodzi.

Sytuacja w Łodzi nie napawa optymizmem. Autorytarna władza konsekwentnie realizująca własny program polityczny, z udziałem wielu instytucji kultury, co jest oczywiście przywilejem każdej władzy, ale prowadzi to jedynie do unicestwienia autentycznego życia artystycznego i kultury, z czym mieliśmy już w przeszłości wielokrotnie do czynienia.

Prace D.Leśnikowskiego w katalogu Biblioteki Narodowej w W-wie (stan na luty 2018)

Prace K. Jureckiego w katalogu Biblioteki Narodowej w W-wie (stan na luty 2018)